Լավ չեմ հիշում` երրորդ թե երկրորդ դասարան էի: Մենք մի ուսումնական ծանոթ ունեինք, մեկ-մեկ նա գալիս էր մեր տուն` մերոնց հետ զրույց անելու:
Էն ժամանակ մի դեպք պատահեց: Մեր հարևան հովիվը մեռավ: Նա երեք շուն ուներ: Շները նրա մեռնելուց մի քանի օր առաջ անդադար ոռնում էին: Երիտասարդ հովվի մայրը նրաnց փայտով խփում էր և ասում, որ սուս մնան: Հետո, երբ հովիվը մեռավ, նոր հասկացան, թե ինչու էին շները ոռնում:
Մեր ուսումնական ծանոթը եկավ մեր տուն` զրույց անելու, և պատմեցինք այդ մասին: Հետո էլ խոսքը գնաց շան մասին:
-Օ՜, գիտեք, թե շունը ինչ իմաստավոր ու խելացի կենդանի է,- ասում էր մեր ուսումնական ծանոթը:
Հայրս էլ նույն բանը ասաց:
-Մենք դեռ լավ չգիտենք, թե շունը ինչպիսի կենդանի է, դեռ լավ չի ուսումնասիրվել շունը:
Հակառակի պես, իմ դասն էլ հենց շունն էր: Ես մեջ ընկա և սկսեցի խոսել.
-Գիտե՞ք՝ իմ դասն էլ հենց շունն է, համարյա թե անգիր եմ արել:
-Ո’չ, դա քո իմացած շունը չի,-ժպտալով ասաց մեր ուսումնական ծանոթը:
Ես վիրավորվեցի: Մեր ուսումնական ծանոթն ասաց.
-Դա քո սովորած շունը չի, բայց մի նեղացիր, ասա տեսնեմ քո սովորած շունը:
Ես սկսեցի.
-Շունը ունի մի պոչ, մի գլուխ, երկու աչք և երեսունչորս ատամ: Նրա մորթին ծածկված է մազով: Նա ծնում է 4-6 ձագ, բայց պատահում է՝ մինչև 12-ն էլ է ծնում: Շան ձագերը ծնվելիս ունենում են առաջին ատամներ, բայց նրանք միայն 10-12 օր հետո են աչքերը բացում: Շները ապրում են 15-20 տարի:
Հետո կեսից շփոթվեցի և չկարողացա մինչև վերջ պատմել:
Մեր ծանոթը վրա հասավ.
-Այո՛, ճիշտ ես ասում, դասդ լավ ես սովորել, բայց այդ շունը չի:
-Ո՞նց այդ շունը չի,- ասացի ես,- բա ի՞նչ շուն է:
-Սո՛ւս,- բարկացավ հայրս ինձ վրա:
Հիշում եմ, թե ինչպես ինձ վերջապես լռեցրին:
Երբ մեծացա ու տարբեր գրքեր կարդացի, շատ պատմություններ լսեցի ու նոր բաներ իմացա, հասկացա, որ այդքան էլ շատ բան չգիտեմ: Այժմ գիտեմ, որ իմ պատմած շունը այդ շունը չի: Հիմա գիտեմ, թե ինչքան պատմություններ կան շան մասին: Դեռ չգիտեն, թե շունը երբվանից է մարդու հետ ընկերացել, միայն ասում են, որ բոլոր կենդանիներից ամենամտերիմ ընկերը մարդուն շունն է: Հիմա մուրացկանի շանը նայեք: Մուրացկանի շունը գալիս էր մի մարդու մոտ, թաթերը դնում ոտքերին և խնդրող հայացքով նայում նրան: Մի մարդ ասում է, որ այդ շանը փող տան և կտեսնեն, թե նա ինչ կանի: Երբ շանը փող տվեցին, շունը միանգամից վազեց հաց առավ ու կերավ:
Մի ուրիշ շան անունն էլ լինում է Պլուտոն, և նա ապրում էր հարուստ մարդու մոտ: Նրա տերը բոլոր մարդկանց չէր սիրում, իսկ շունն էլ իր տիրոջ պես ջղային էր: Ով գալիս էր նրանց տուն, շունը հարձակվում էր վրան:
Մոսկվայում մի երաժիշտ է լինում և մի շուն է ունենում: Այդ շունն էլ էր երաժիշտ, նա կիթառ էր նվագում: Նրա տերը սոլո էր երգում, իսկ նա նվագում էր:
Մի վիրաբույժ Բիանկա է լինում: Վիրահատությունների ժամանակ նրա շունը նստում էր աթոռին և նայում: Մի օր էլ, երբ գալիս են աշխատանքի, շունը ետ մնացած է լինում, և Բիանկան նրան չի տեսնում: Հիվանդանոցի դուռը բացելիս շան թևը մնում է դռան տակ: Երբ Բիանկան տեսավ, բացեց դուռը, շունը ցատկելով գնաց նստեց սեղանին և ձեռքը մեկնեց Բիանկային, որպեսզի կապի թևը, և այդպես շարունակ մինչև լավացավ նրա թևը:
Ուզում եմ ասել, որ ամեն շուն նման է իր տիրոջը: