ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐԻ ՓԱԹԵԹ

3.Տրված տառերը այբբենական կարգով դասավորիր։ Ո՞ր տառերն են դուրս մնացել։

Ճ, ջ, ժ, ձ, յ, ռ, ր, ց, է, ղ, փ, բ, ս, մ, ո, կ, ը, թ, ծ, վ, գ, ե, ա, ն, ի, տ, հ, պ։

Ա,բ,գ,դ,ե,զ,է,ը,թ,ժ,ի,լ,խ,ծ,կ,հ,ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, ո, չ,պ,ջ,ռ,ս,վ,տ,ր,ց,ու,փ,ք,և,օ․ֆ

Պատասխան Չկան դ, զ, լ, խ,   շ, չ,  ու, ք, և, օ, ֆ։

4. Զննիր ուղղագրական    բառարանը և պարզիր, թե բառերն ինչպես են դասավորված։

Պատասխան Այբբենական կարգով

5. Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորիր։

Եղինջ, շյուղ, պատշգամբ, դարպաս, թակարդ, կաթսա, սրճեփ։

Պատասխան դարպաս, եղինջ, թակարդ, կաթսա, շյուղ, պատշգամբ, սրճեփ։

6. Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորիր։ Մթերք, մղկտալ, մողես, մխիթարել, մատյան, միլիոն, մրջյուն, մեղավոր։

Պատասխան Մատյան, մեղավոր, մթերք, միլիոն, մխիթարել, մղկտալ, մողես, մրջյուն։

7. Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորիր։ Երբևէ, որևէ, այժմյան, դաստիարակ, գաղտնի, ելևէջ, արդուկ, երբեք, գզվռտոց, երախտիք, որևիցե, զվարթ, ականջող, բերրի, օրրան, տարրական, մրրիկ, թղթակից, զարթնել, հեքիաթասաց։

Պատասխան   Ականջող, այժմյան, արդուկ, բերրի, գաղտնի, գզվռտոց, դաստիարակ, ելևէջ, երախտիք, երբեք, երբևէ, զարթնել, զվարթ, թղթակից, հեքիաթասաց, մրրիկ, որևէ, որևիցե, տարրական, օրրան։

8. Այբբենական կարգով դասավորիր։

ա) սենյակիդ իրերի անունները։  Աթոռ, գավաթ, գրասեղան, զարթուցիչ, ժամացույց,  հեծանիվ, մահճակալ։

բ)սիրածդ գրքերի անունները։Անգետիկը և իրա ընկերները, Օզի կախարդը։

գ) Անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ։ Դահուկ, մկնիկ։

9. Մեկ տառ փոխելով՝ տրված բառերից ստացիր նոր բառեր։

որդ-արդ-երդ-որբ-որթ-որձ-որմ-որջ-որս։

Հորդ-հարդ-բարդ-սարդ

Հարդ-մարդ-դարդ-սարդ

Ուղտ-աղտ-աղբ-ողբ

գիրք-դիրք

10. Խմբերից ընտրիր իմաստով մոտ մեկական բառ և զույգեր կազմիր։

ա) Հնչել, հնչյուն, բարեհունչ, հնչեղ։

բ) գեղցկաձայն, ձայնել, ձայնեղ, ձայն

Բարեհունչ ձայն, գեղեցկաձայն հնչյուն, հնչեղ ձայնել, ձայնեղ հնչել։

11. Տրված բառերով նախադասությունները կազմիր։ Հնչել, հնչյուն, գրել, գիր։

Այս շեփորը շատ լավ է հնչում։

կա ձայնավոր և բաղաձայն  հնչյուն։

Ես այսօր գրել եմ  ոտանավոր։

Հայկական գիրը ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոցը։

12. Նախադասության մեջ ընդգծված բառը փոխարինիր տրվածներից մեկով։

Տառեր, հնչյուններ, գրերը, ձայն։

Հանկարծ ինչ-որ երգի ձայներ լսվեցին։ Հանկարծ ինչ-որ երգի հնչյուններ լսվեցին։

Ամեն ինչ լուռ էր, ոչ մի հնչյուն չէր լսվում։ Ամեն ինչ լուռ էր, ոչ մի ձայն չէր լսվում։

Հայերեն տառերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել։ Հայերեն գրերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել։

Անծանոթ գրեր են, չեմ կարողանում կարդալ։ Անծանոթ տառեր են, չեմ կարողանում կարդալ։

13. Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել է հնչյունը։

էջ, էի, էգ, էքսկուրսիա, կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե։

է տառով՝ էջ, էի, էգ, էքսկուրսիա

ե տառով՝ կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե

14. Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել օ հնչյունը։

Օր, օգուտ, օտար, օղակ, մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո։

օ տառով՝ Օր, օգուտ, օտար, օղակ

ո տառով՝ Մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո

15. Տրված բառերում ե և ո տառերն ինչպե՞ս են կարդացվում։

ա) Եղանակ, երազ, երամ, երկիր, երդում, եռալ, եղնիկ։

Ե տառը կարդացվում է յէ

բ) Ոզնի, ող, որս, ոսկոռ, ոստ, որակ, ոտք։

Ո տառը կարդացվում է վօ

16. Տրված բառերում և տառն ինչպե՞ս է կարդացվում

ա) Հարևան, Սևան, հևալ, տերև,  կեղև, թև, սև։

և տառը կարդացվում է էվ

բ) Նաև, թեև, և։

և տառը կարդացվում է յէվ

17. Տառերը կարդա այնպես ինչպես հնչում են (տառերի անունները մի կարդա), հետո պատասխանիր հարցերին։

Հայերենն ունի երեսունինը տառ, երեսունվեց հնչյուն.

ա) Ո՞ր տառերն են նույն հնչյունն արտահայտում։ Ա, Բ, Գ, Դ, Զ, Է, Ը, Թ, Ժ,Ի, Լ, Խ, Ծ, Կ, Հ, Ձ, Ղ, Ճ, Մ ,Յ, Ն, Շ, Չ, Պ, Ջ, Ռ, Ս, Վ, Տ, Ր, Ց, ՈՒ, Փ, Ք, Օ, Ֆ։

բ) Ո՞ր տառերն են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտում։ Ե, Ո, և։

18. Տրված մտքերից որո՞նք ես ճիշտ համարում։

ա) Հնչյուն և տառը նույն բաներն են, դրանք իրարից չեն տարբերվում։

բ) Հնչյուն և տառը տարբեր բաներ են. հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում և կարդացվում է

գ) Տառը հնչյունի նշանն է։

19. Հայերենի երեսունվեց հնչյունների նշանները (տառերը) գրիր։ Ո՞ր տառերը դուրս մնացին։

Ա, Բ, Գ, Դ, Զ, Է, Ը, Թ, Ժ,Ի, Լ, Խ, Ծ, Կ, Հ, Ձ, Ղ, Ճ, Մ ,Յ, Ն, Շ, Չ, Պ, Ջ, Ռ, Ս, Վ, Տ, Ր, Ց, ՈՒ, Փ, Ք, Օ, Ֆ։

Դուրս են մնում Ե, Ո, և

20.Հատ—հատ արտասանի՛ր տրված հնչյունները (շշուկով կամ բարձրաձայն): Փորձի՛ր պարզել, թե աոաջին և երկրորդ խմբերի հնչյուններն ինչո՞վ են տարբերվում:

ա) Բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ:
բ) Ա, է, ը, ի, օ, ու:

Առաջին խումբը բաղաձայն հնչյուններ են, իսկ երկրորդը՝ ձայնավոր։

21.Հնչյունների խմբերն անվանի´ր (դրանց անուններ դի՛ր) և տրված նախադասությունները լրացրո´ւ:

ա)Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:
բ) Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:

22. 20-րդ ե 21-րդ առաջադրանքներում տրված մի խմբի հնչյունները կոչվում են ձայնավոր, մյուս խմբի հնչյունները՝ բաղաձայն: Այդ անունները տեղադրի´ր տրված նախադասությունների մեջ:

ա) Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:

բ) Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:

23. Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր (փակագծում տրված Է, թե քանի՞ հնչյուն կա):

Օրինակ՝
ասեղ (4) — ա, ս, ե, ղ:

Արմատ (5)-ա,ր,մ,ա,տ

Երերալ (7)- յ,է,ր,ե,ր,ա,լ

Երազ (5)- յ,է,ր,ա,զ

Որոտ (5)-վ,օ,ր,օ,տ

Տերև (5)-տ,է,ր,է,վ

Որոշում (7)-վ,օ,ր,օ,շ,ու,մ

Երևելի (8)-յ,է,ր,է,վ,է,լ,ի

24. Հաշվի´ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:

Օրինակ՝
եղևնի — 5 տառ, 7 հնչյուն:

Երիտասարդ- 9 տառ, 10 հնչյուն

Ոլոռ- 4 տառ, 5 հնչյուն

Ողնաշար- 7 տառ, 8 հնչյուն

հրշեջ- 5 տառ, 6 հնչյուն

գրքույկ- 6 տառ, 7 հնչյուն

բարև- 4 տառ, 5 հնչյուն

կարևոր- 6 տառ, 7 հնչյուն

բաճկոն- 6 տառ, 6 հնչյուն

ոտք- 3 տառ, 4 հնչյուն

երամ- 4 տառ, 5 հնչյուն

Առաջադրանքների փաթեփ

3

Տրված տառերին այբենական կարգուվ դասավորիր ։Որ տառերն են դուրս մնացել։

ա,բ,գ,ե,է,ը,թ,ժ,ի,ծ,կ,հ,ձ,ղ,ճ,մ,յ,ն,ո,պ,ջ,ռ,ս,վ,տ,ր,ց,փ,ո,

չկա հետևյալ տառերը

օ,դ,զ,լ,և,ֆ,խ,ի,չ,շ,ք։

4

զննիր  ուղագրական  բառարանը և պարզիր  թե բառերն  ինչպես

(իչն կարգով)  են դասավորված։

պատասխան     բառերն դասավորված են այբենական կարգով

5

տրված բառերն այբենական կարգով դասաորիր։

Եղինջ,շյուղ,պատժգամփ,դարպաս,թակարդ,կաթսա,սրճեփ։

դարպաս,եղինջ,թակարդ,պատժգամփ,շյուղ,սրճեփ

6.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:

Մթերք, մղկտալ, մողես, մխիթարել, մատյան, միլիոն, մրջյուն, մեղավոր:

մատյան,մեղավոր,մթերք,միլիոն,մխիթարել,մղկտալ,մողես,մրջյուն։

7.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:

Երբևէ, որևէ, այժմյան, դաստիարակ, գաղտնի, ելևէջ, արդուկ, երբեք, գզվռտոց, երախտիք, որևիցե, զվարթ, ականջօղ, բերրի, օրրան, տարրական, մրրիկ, թղթակից, զարթնել, հեքիաթասաց:

ականջօղ,այժմյան,արդուկ,բերրի,գաղտնի,գզվռտոց,դաստիարակ,ելևէջ,երախտիք,երբեք,  երբևէ, թղթակից,  զարթնել, զվարթ,հեքիաթասաց,մրրիկ  ,որևիցե, որևէ,տարրական, օրրան։

8.Այբբենական կարգով դասավորի՛ր՝ 

ա) սենյակիդ իրերի անունները,։  դարակ,ջահ,մահճակալ  ։

բ) սիրածդ գրքերի անունները,   Փոքրիկ իշխան,Օզի կածարդ 

գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ:   գրասեղան, տուն, փող։

9.Մեկ տառ փոխելով տրված բառերից ստացի՛ր նոր բառեր:

Օրինակ՝

որդ – արդ (հիմա), երդ-երթ, որբ-որս, որթ-որբ, որձ-որմ, որմ-որս (պատ), որջ-որդ, որս-որձ:

Հորդ-հարդ, հարդ-բարդ, ուղտ-ուխտ, աղտ-աղբ, գիրք-կիրք:

11.Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:

Հնչել, հնչյուն, գրել, գիր:

Երեկ ժամը 1։30 հնչել է դպրոցի զանգը։

Մարտի 8-ին նամակ եմ գրել մայրիկիս։

Դաշնումուրի հնչյունների ներքո վալս էին պարում  ծնողներս։

Հայոց գիրը հորինել է  Մեսրոպ Մաշտոցը։