Երնե՜կ, թե այս Նոր տարինՎերջ տար հայի ցավերուն․Չարը կորչեր, ու բարինԲուն դըներ մեր սըրտերուն։Երնե՜կ, թե այս Նոր տարինԱզատ շընչեր Հայաստան,Եվ շուրջ Մասիս մեր սարինՓայլեին արտ-անդաստան։Երնե՜կ, թե այս Նոր տարինՈտքի կանգներ Հայաստան,Եվ կիսաքանդ մեր ԿարինԼիներ քաղաք մեր ոստան[1]։Երնե՜կ, թե այս Նոր տարինՀայ սըրտի մեջ ուժ հոսեր,Ապավինած յուր սըրին,Հայը քյուրդեն չի սարսեր։Երնե՜կ, թե այս Նոր տարինՀայ ազգ ի մի գումարվեր,Ի գլուխ Կարնո հայ ամրին,Հայի դրոշակ ծածաներ։Հայե՛ր, երբեք չերկմըտենք,Կըկատարվի այդ ամեն,Եթե իսպառ մենք հանենքՓոքրոգություն մեր սըրտեն։
Monthly Archives: December 2021
Письмо Деду Морозу
Привет Дед Мороз меня зовут Рафаэль Багирян .
Я на новый год хочу оригинальный футбольный мяч.
Я хочу стать профессиональным футболистом и выиграть
Кубок Мира.
С любовью Рафаэль.
հաշվետվություն
ИQМЯ СУЩЕСТВИQТЕЛЬНОЕ
Когда мне было шесть лет, я ещё не знал, кем
буду, когда вырасту. Мне все люди нравились, и все
работы тоже. И я никак не мог решить, кем я стану.
Сначала я хотел стать астрономом, чтобы не спать
ночью. Хотел смотреть на звёзды. Потом мне хотелось
стать художником, который рисует на улице белые по-
лоски на дорогах, где ездят машины. А иногда я ду-
мал, что хорошо бы стать путешественником, плавать
по всем морям и океанам и есть только сырую рыбу.
А однажды я решил стать боксёром, потому что
увидел по телевизору соревнования по боксу.
У Деда Мороза было три сына и одна дочка. Звали
их Ветер, Лёд, Иней и Снежинка.
Позвал Дед Мороз своих детей и говорит:
— Скоро зима. Кто из вас лучше людям поможет?
Дети пошли к людям. Вот вернулись они к Деду
Морозу и рассказывают.
Начал рассказ Ветер:
— Я гнал холода. Пусть люди знают, что идёт
зима. Пусть топят печки.
Лёд сказал:
— Я на реках мосты построил.
Иней говорит:
— Я лес украсил. Он теперь белый. Как красиво!
Снежинка сказала:
— Мне стало землю жалко. Я покрыла её белым
снегом.
— Хорошо, дети, — сказал Мороз. — Вы все по-
могли людям. А ты, Снежинка, помогла больше всех.
Задание 3.
- Мы сидели в комнате друга (друг).
- Я хочу показать тебе фотографию сестре (сестра).
- На столе лежат очки бабушки (бабушка).
- Кабинет директора (директор) находится на первом этаже.
Задание 4:
- У моего брата (мой брат) нет машины.
- У моей сестры (моя сестра) есть дети.
- У этого студента (этот студент) нет времени.
- У это й студентки (эта студентка) красивый голос.
- У нашего преподавателя (наш преподаватель) много проблем.
- У моей бабушки (моя бабушка) прекрасный дом в деревне.
Բնագիտության հաշվետվություն, ուսումնական առաջին շրջանի ամփոփում
ՄԵԶ ՍՆՈՂ ՀՈՂԸ
Երկրի ցամաքային տարածությունները ծածկված են փխրուն շերտով, որն անվանում են հող: Հող չկա միայն ցամաքի սառցածածկ տարածքների և ժայռերի վրա:
Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավոր ու միլիոնավոր տարիների ընթացքում: Իսկ ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:
Ցամաքը կազմող ապարները Արեգակի ճառագայթների, քամու, անձրևի, ձյան ազդեցությունից տաքանալով ու սառչելով, քայքայվում են. ապարների խոշոր կտորները վերածվում են մանր կտորների, իսկ մանրերը` կավի և ավազի: Սակայն դա դեռևս հող չէ: Որպեսզի այն դառնա հող, անհրաժեշտ է, որ այդ քայքայված նյութերին ավելանա հումուս: Իսկ հումուսն առաջանում է մահացած բույսերի ու կենդանիների մնացորդներից:
Քայքայված ապարի ու հումուսի միախառնումից գոյանում է հողը: Բույսերի սերմերը, ընկնելով հողի մեջ, ծլում են, աճում, և մարդը բերք ու բարիք է ստանում: Իսկ լերկ քարի մակերեսին սերմը չի կարող ծլել:Հողի ամենակարևոր հատկությունն այն է, որ այնտեղ աճում են բույսերը:
Հողում միշտ կան նաև շատ մանր օրգանիզմներ, որոնց անվանում են մանրէներ: Հենց դրանց միջոցով են քայքայվում բույսերի և կենդանիների մնացորդները և վերածվում հումուսի: Հողում ապրում են նաև որդեր, միջատներ, խլուրդներ և մկներ։ Հողի մեջ մեջ միշտ ջուր և օդ կա։ Բույսերի աճի համար դա շատ կարևոր է։
Հողի կազմից կախված են նրա փխրունությունը և ջուրը պահելու հատկությունը: Օրինակ, եթե ավազը հողի մեջ շատ է, ապա այդպիսի հողում ջուրը արագ ներծծվում է և հեռանում գետնի խորքերը: Եթե հողում կավն է շատ, ապա այնտեղ ջուրը դանդաղ է ներծծվում, այդ պատճառով կավով հարուստ հողերը շատ ջուր են պարունակում:
Շատ հումուս պարունակող հողերը փուխր են լինում և կարողանում են իրենց մեջ ջուր և օդ պահել:
Հողի բաղադրությունից կախված է նաև նրա գույնը: Լինում են տարբեր գույնի հողեր: Որքան հողում հումուսը շատ է, այնքան դրա գույնը մուգ է: Ամենից շատ հումուս պարունակում են սևահողերը: Մարդիկ վաղուց իրենց կարիքները բավարարելու համար մշակում են հողը: Իսկ ի՞նչ է նշանակում դա:
Հողը մշակել նշանակում է ճիշտ ժամանակին վարել, փխրեցնել, ջրել, մանրացնել կոշտերը, անհրաժեշտության դեպքում` պարարտացնել, մշակաբույսերի սերմեր ցանել և բերք ստանալ:
Մշակելով հողը` մարդիկ պետք է հոգ տանեն նաև դրա պահպանության մասին, հողը վարել ճիշտ ժամանակին, պարարտացնել, աճեցնել խիտ արմատներ ունեցող բույսեր, դաշտերի շուրջը ստեղծել անտառաշերտեր:
Հարցեր և առաջադրանքներ`
1. Ի՞նչ է հումուսը։
Հումուսը առաջանում է մահացած բույսերի և կենդանիների մնացորդից ։
2. Ի՞նչ է հողը և ի՞ նչ նշանակություն ունի մարդու համար։
Հողը մեզ համար շատ մեծ նշանակություն ունի։ Նա մեզ օգնում է նրանով որ նրա մեջ բույսեր են աճում։
3.Որոնք են համարվում ամենալավ հողերը։
Ի՞նչ է մանրէն և ինչ նշանակություն ունի։
Հենց դրանց միջոցով են քայքայվում բույսերի և կենդանիների մնացորդները և վերածվում հումուսի։
ԴԵՂԻՆ ԾՈՎԸ
Դեղին ծովը Խաղաղ օվկիանոսի մասն է: Այն գտնվում է Չինաստանի և Կորեայի միջև: Սրա անվանման պատճառը նրա ափերի ջրերի մուգ դեղնավուն գույնն է, որը հետևանք է չինացիների մայր գետի Խուանհեյի բերած դեղին առատ տիղմի: Բացի այդ դեղին գույնը չինացիների ավանդական գույնն է: Դեղին ծողի ափին են գտնգում Չինաստանը, Հյուսիսային և Հարավային Կորեաները: Առաջին եվրոպացին, ով եղել է Դեղին ծովի ափին, Մարկո Պոլոն էր: Դեղին ծովն են թափվում Հուանհե գետը և Յալուցզյան գետերը: Դեղին ծովը չիներեն այսպես է։
ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԱՄԵՐԻԿԱ
Մեծությամբ 3-րդ մայրցամաքն է: Այնտեղ կա 3 խոշոր պետություն՝ ԱՄՆ, Կանադա, Մեքսիկա: Հյուսիսային Ամերիկա մայրցամաքը ներառում է Կանադան, ԱՄՆ-ը, Կարիբյան ծովի կղզիները և Կենտրոնական Ամերիկայի երկրները, որոնք ցամաքի նեղ շերտով ձգվում են Միացյալ Նահանգների և Հարավային Ամերիկայի միջև:
Այս խոշոր մայրցամաքում ավելի քան 20 երկիր կա, Կանադայից` աշխարհի երկրորդ մեծագույն երկրից մինչև մանր կղզիներ, ինչպիսիք են Գրենադան և Սենթ Լուսիան: Ամենամեծ պետությունը Կանադան է: Ամենամեծ քաղաքը Մեխիկոն է: Ամենաբարձր լեռնագագաթը Մաք Քինլին է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների Ալյասկա նահանգում: Այս մայրցամաքի ամենամեծ լիճը Վերին լիճն է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների և Կանադայի միջև, իսկ ամենամեծ անապատը Մեծ ավազանն է , որը գտնվում է Միացյալ Նահանգներում: Ամենաերկար գետը Միսիսիպին է, որն ունի 3734 մետր երկարություն: Ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է: Հիմնական օգտակար հանածոներն են արծաթը, ոսկին, պղինձը, արճիճը, ցինկը, գրաֆիտը, մոլիբդենը, նիկելը: Իսկ վառելիքի պաշարներից կան նավթի, ածուխի, բնական գազի և ուրանի պաշարներ:
ԾՈՎԵՐ ԵՎ ՕՎԿԻԱՆՈՍՆԵՐ
Երկրագնդի հսկայական ջրային տարածքը բաժանվում է օվկիանոսների: Դրանք հինգն են Հնդկական, Հյուսիսային սառուցյալ, Հարավային, Խաղաղ օվկիանոս, Ատլանտյան Օվկիանոս, որոնք իրար միացած են նեղուցներով և միասին կազմում են Համաշխարհային օվկիանոսը: Ամենամեծն ու փոթորկոտը Խաղաղ օվկիանոսն է: Տարօրինակ է, բայց պորտուգալացի ծովագնաց Մագելանի շուրջերկրյա ճամփորդության ընթացքում այս օվկիանոսը զարմանալիորեն հանդարտ է եղել, և ճանապարհորդն այն Խաղաղ է անվանել:
Ծովերն օվկիանոսների առանձին մասերն են, որոնք մասամբ շրջապատված են ցամաքով: Միայն մեկ ծով կա, որ ափեր չունի: Դա Սարգասյան ծովն է՝ Ատլանտյան օվկիանոսում՜:
Օվկիանոսներում և ծովերում ցամաքի կտորներ կան, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են ջրով: Դրանք կղզիներն են: Օվկիանոսներում կան նաև խոր անդունդներ:
Երկրագնդի ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է, որը թարգմանաբար նշանակում է «կանաչ երկիր»:
Գիտե՞ս, որ օվկիանոսի ամենախոր տեղը Մարիանյան իջվածքն է՝ Խաղաղ օվկիանոսում: Նրա խորությունն այնքան մեծ է (11 հազար մետր), որ եթե Ջոմոլունգմա լեռն ընկղմեինք մեջը, գագաթը շատ խոր ջրի տակ կմնար:
Օվկիանոսների աղի ջուրն անթիվ-անհամար կենդանիների ու բույսերի տունն է: Ամենահին ժամանակներից ծովերն ու օվկիանոսները սննդի կարևոր աղբյուր են եղել: Ծովի ջրից կերակրի աղ են ստանում: Օվկիանոսներից ու ծովերից գոլորշիացած ջուրը վերադառնում է անձրևների ու ձյան տեսքով:
Երկրագնդի գրեթե ողջ ցամաքն ուսումնասիրված է, բայց օվկիանոսի խորքերն ուսումնասիրելն ավելի դժվար է, քանի որ ջրի շերտի ծանրությունը թույլ չի տալիս, որ սուզորդները շատ խոր սուզվեն: Եթե 1 լ ծովի ջուր գոլորշիացնենք, ապա ամանի հատակին մոտ 35գ աղ կմնա: Աղը դժվարացնում է մարմինների սուզվելը: Հայտնի Մեռյալ ծովում ջուրն այնքան աղի է, որ մարդն առանց ջանք գործադրելու կարող է մնալ ջրի երեսին:
ԱՎՍՏՐԱԼԻԱՅԻ ՀԱՅՏՆԱԳՈՐԾՈՒՄԸ
Հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզված Էին, որ հյուսիսային կիսագնդում ընկած հսկայական ցամաքի պես, երկրագնդի հավասարակշռության պահպանման համար, հարավային կիսագնդում պետք է գտնվի մեծ, ամբողջական ցամաք: Այդ անհայտ ցամաքը փնտրել են շատ ծովագնացներ, որի արդյունքում հայտնաբերվել են Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների անհայտ շրջաններ, մեծ ու փոքր բազմաթիվ կղզիներ:
Հարավային մայրցամաքի հայտնագործմամբ զբաղվել են Եվրոպայի բոլոր ծովային հզոր տերությունները: Դրանցից ուշագրավ են հոլանդացիների արշավախմբերի՝ հատկապես Աբել Թասմանի գլխավորած արշավախմբի հետազոտությունները: Թասմանը 1642 թվականին դուրս գալով Բատավիայից (Ջակարտա)՝ մոտենում Է Ավստրալիայի հյուսիսային ափերին: Այնուհետև Խաղաղ օվկիանոսում մի շարք կղզիների ուսումնասիրությունից հետո նավարկում է Ավստրալիայի արևելյան ու հարավային ափերով: Թասմանը, նավարկելով հարավային անհայտ մայրցամաքի առափնյա ջրերով և հայտնագործելով Ավստրալիան, ապացուցեց, որ վերջինիս տարածքը այնքան Էլ մեծ չէ: Սակայն հոլանդացիները աշխարհագրական այս հայտնագործությունը գաղտնի պահեցին, և աշխարհին Ավստրալիան հայտնի դարձավ ավելի քան մեկ դար հետո՝ անգլիացի ծովագնաց Ջեյմս Կուկի շուրջերկրյա ճանապարհորդությունների արդյունքում: Կուկը երկրագնդի խոշոր ուսումնասիրողներից է և իրականացրել է երեք շուրջերկրյա ճանապարհորդություններ:
Կուկին հանձնարարված էր Բրիտանական կայսրությանը ենթարկելու նպատակով հայտնաբերել Խաղաղ օվկիանոսի հարավային շրջանների ջրերում գտնվող անհայտ ցամաքային տարածքներ: 1769-1771 թվականներին նա իրականացնում է առաջին շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը: Դուրս գալով Անգլիայից՝ Կուկը կտրում-անցնում է Ատլանտյան օվկիանոսը, շրջանցում Հարավային Ամերիկան և ուղղվում դեպի Խաղաղ օվկիանոսի ջրերում գտվող Ընկերության կղզիներ: Այստեղից դուրս գալով՝ Կուկը ուղևորվում է դեպի հարավ, հասնում Նոր Ձելանդիա կղզիներ: Այդ կղզիների շուրջը նավարկելով՝ նա նախ ապացուցում է, որ դրանք կղզիներ են, ապա՝ կազմում է դրանց մանրամասն քարտեզը: Նոր Չելանդիայից Կուկը նախ՝ ուղևորվում է արևմուտք, ապա՝ Ավստ- րալիայի ափերը հասնելուց հետո, թեքվում է դեպի հյուսիս և դրանց երկայնքով շարունակում նավարկությունը մինչև մայրցամաքի հյուսիսային ծայրակետը: Նա Ավստրալիայի արևելյան ափերը հայտարարում է Անգլիայի տիրապետության տակ գտնվող շրջաններ և դրանք մի ընդհանուր անունով կոչում «Նոր Հարավային Ուելս»: Դրանից հետո Կուկը վերադառնում է Անգլիա:
Անգնահատելի է Ջեյմս Կուկի բոլոր ճանապարհորդությունների նշանակությունը: Նրա ավանդը վիթխարի է ոչ միայն Ավստրալիայի հայտնադործման մեջ, այլև Համաշխարհային օվկիանոսի տարբեր շրջանների հետազոտման, նոր կղզիների հայտնադործման և Անտարկտիդա մայրցամաքի հայտնադործման նախապատրաստման գործում: Նա նկատելիորեն ընդարձակեց Բրիտանական կայսրության սահմանները: Պատահական չէ, որ Կուկի հայտնագործած կղզիների մեծ մասը և Ավստրալական Միությունը այժմ մտնում են Բրիտանական Համագործակցության երկրների մեջ:
Ջ. Կուկի վաստակը մարդկության առջև բարձր է գնահատվել, և նրա անունով են կոչվում ավելի բան 20 աշխարհագրական օբյեկտ՝ լեռ, կղզիներ, նեղուց:
Հետագայում, երբ ուսումնասիրվեցին Ավստրալիայի բուսական և կենդանական աշխարհը, բնական հարստությունները, հայտնի դարձան յուրօրինակ պարկավոր կենդանիները՝ կենգուրուն, կոալան (պարկավոր արջ), աշխարհի խոշոր ծառատեսակներից էվկալիպտը և այլն: Կուկի կողմից Ավստրալիայի հայտնադործումից հետո անգլիացիները գաղութացրին այս յուրօրինակ մայրցամաքը: Մայրցամաքի առանձին մասեր յուրացնելիս նրանք մասսայաբար ոչնչացնում էին տեղաբնիկներին: Անգլիացիներն այստեղ բերեցին դինգո շանը, ճագարներին, որոնք նպաստավոր բնական պայմանների շնորհիվ վայրենացան և այնքան բազմացան, որ այժմ լուրջ վնասներ են հասցնում ոչ միայն մշակաբույսերի ցանքսերին, այլև վայրի բնությանը: Այժմ Ավստրալիա մայրցամաքում գտնվում է բավականին զարգացած մի պետություն՝ Ավստրալական Միությունը:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ինչո՞ւ էին հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզված, որ գոյություն ունի հարավային մեծ ցամաք:
1.Հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզված Էին, որ հյուսիսային կիսագնդում ընկած հսկայական ցամաքի պես, երկրագնդի հավասարակշռության պահպանման համար, հարավային կիսագնդում պետք է գտնվի մեծ, ամբողջական ցամաք: Այդ անհայտ ցամաքը փնտրել են շատ ծովագնացներ, որի արդյունքում հայտնաբերվել են Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների անհայտ շրջաններ, մեծ ու փոքր բազմաթիվ կղզիներ:
2.Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են հայտնտգործել Ավստրալիան:
Թասմանը 1642 թվականին դուրս գալով Բատավիայից (Ջակարտա)՝ մոտենում Է Ավստրալիայի հյուսիսային ափերին: Այնուհետև Խաղաղ օվկիանոսում մի շարք կղզիների ուսումնասիրությունից հետո նավարկում է Ավստրալիայի արևելյան ու հարավային ափերով: Թասմանը, նավարկելով հարավային անհայտ մայրցամաքի առափնյա ջրերով և հայտնագործելով Ավստրալիան, ապացուցեց, որ վերջինիս տարածքը այնքան Էլ մեծ չէ:Պատահական չէ, որ Կուկի հայտնագործած կղզիների մեծ մասը և Ավստրալական Միությունը այժմ մտնում են Բրիտանական Համագործակցության երկրների մեջ:
3.Ինչո՞վ է տարբերվում Ավստրալիան մյուս մայրցամաքներից:
Ավստրալիան մյուս մայրցամաքներից տարբերվում է բուսական և կենդանական աշխարհով, բնական հարստություններով, հայտնի դարձան յուրօրինակ պարկավոր կենդանիները՝ կենգուրուն, կոալան (պարկավոր արջ), աշխարհի խոշոր ծառատեսակներից էվկալիպտը և այլն:Անգլիացիներն այստեղ բերեցին դինգո շանը, ճագարներին։
4.Օգտվելով քարտեզի մասշտաբից՝ հաշվեք Ավստրալիայի իրական հեռավորությունը Աֆրիկայից:
մասշտաբ՝1։40 000 000
1սմ-40 000 000 սմ կամ 1 սմ- 400 կմ
Ավստրալիան հայտնագործվել է երկու անգամ, առաջինը՝ հոլանդացի Աբել Թասմանի, իսկ երկրորդը՝ Անգլիացի Ջեյմս Կուկի կողմից: Ավստրալիան հայտնագործվել է հարավային ցամաքի որոնման արդյունքում: Այս մայրցամաքում են ապրում կենգուրուն, պարկավոր արջը, այստեղ Է աճում երկրագնդի հսկա ծառերից Էվկալիպտը:
ԲՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՓՈՐՁ
ԱՖՐԻԿԱ
Մեծությամբ 2-րդ աշխարհամասն է: Նրա ազգաբնակչությունը կազմում են հարյուրավոր բնիկ ցեղեր՝ իրենց բազմազան մշակույթներով։ Աֆրիկան ամենատաք մայրցամաքն է, որտեղ 53 պետություն կա։ Այստեղ է գտնվում աշխարհի ամենամեծ անապատը՝ Սահարան, և ամենաերկար գետը՝ Նեղոսը:
Աֆրիկյան սավաննաներում բնակվում են ռնգեղջյուր, ընձուղտ, զեբր ու բորենի, կենդանիների արքան՝առյուծը և ցամաքային ամենախոշոր կենդանին՝ աֆրիկյան փիղը: Հասարակածային խոնավ անտառներում’ ջունգլիներում հազարավոր կենդանիներ ու թռչուններ կան: Գետերում ու լճերում պատսպարված են կոկորդիլոսներն ու գետաձիերը:
Այս մայրցամաքը Աֆրիկա են անվանել հին հռոմեացիները՝ տեղաբնիկ «աֆարիկ» ցեղի անունով: Ըստ զբաղեցրած տարածքի՝ Աֆրիկան երկրագնդի երկրորդ մայրցամաքն է՝ Եվրասիայից հետո: Դեռևս մեր թվականությունից շատ դարեր առաջ Աֆրիկայի հյուսիսային ափերն են այցելել փյունիկեցիները, հին հռոմեացիները, հին հույները: Ոսկի, փղոսկր և թանկարժեք փայտանյութ հայթայթելու համար եգիպտական փարավոնները արշավախմբեր են ուղարկել դեպի Նեղոս գետի վերին հոսանքները:
ՄԱՅՐՑԱՄԱՔՆԵՐ, ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՍԵՐ
Եթե դիտենք աշխարհի քարտեզը, առաջին իսկ հայացքից կնկատենք, որ Երկրագնդի մակերևույթը բաժանված է ցամաքային և ջրային տարածքների: Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն տեղամասերը, որոնք շրջապատված են ծովերով ու օվկիանոսներով, կոչվում են մայրցամաքներ:
Երկրագնդի վրա կա 6 մայրցամաք:
Ամենամեծը Եվրասիան է,որի մեջ մտնում են Եվրոպա և Ասիա աշխարհամասերը, ուր գտնվում է նաև մեր հայրենիքը՝ Հայաստանը: Ափերը ողողվում են Հյուսիսային սառուցյալ, Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների ջրերով:
Մյուսներն են` Աֆրիկան, Հյուսիսային Ամերիկան, Հարավային Ամերիկան, հավերժական սառույցով ծածկված Անտարկտիդան և ամենափոքր մայրցամաքը՝ Ավստրալիան:
Մայրցամաքները շրջապատի կղզիների հետ միասին կոչվում են աշխարհամասեր: Դրանք նույնպես վեցն են՝ Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա, Ամերիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա:
Միլիոնավոր տարիներ առաջ Հարավային Ամերիկան, Աֆրիկան, Ասիայի մի մասը, Ավստրալիան և Անտարկտիդան կազմել են մեկ մայրցամաք՝ Գոնդվանան:
ԻՄ ՇՈՒՆԸ
Christmas
December 31 is the New Year
I love the New Year very much․
I’m dancing in the new year․
I’m looking forward to the new year․
I send a letter to Santa and receive my gift.
We decorate the our house
We decorate the Christmas tree
We make delicious dishes
We eat Christmas gata or Christmas cake.
I like to celebrate New Year with my family․
Հաշվետվություն
493
Ա
A վայրից հակադիիր ուղղությամբ միաժամանակ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։Շարժվելուց 1 ժամ հետո նրանց հեռավորությունը 200 կմ
Էր։Այդ պահին որքան էր անցել մեքենաներից յուրաքանչյուրը
եթե նրանցից մեկը անցել էր20կմ-ով ավելին քան մյուսը։
լուծում
200+20=220
220:2=110
110-20=90
Պատասխան
1=110կմ
2=90կմ
Բ
2 կմ հեռավորությունից իրար ընդառաջ դուրս եկան հեծանվորդն ու
Հետիոտնը։Երբ հանդիպեցին հետիոտն անցել էր 800մ -ով պակաս ճանպարհ,քան հեծանվորդը ։Հանդիպման պահին որքան ճանապարհ էր անցել հեծանվորդը։
Լուծում
2000+800=2800
2800:2=1400
1400-800=600
Պատասխան 600
494
170 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միմյանց ընդառաջ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա ։Որոշ ժամանակ անց նրանցից մեկն անցել էր 55կմ,իսկ մյուսը 65կմ։Որքան էր այդ պահին նրանց միջև հեռավորությունը
Լուծում
55+65=120
170-120=50
Պատասխան 50կմ
495
Ա
Ուղղանկյան երկու կից կողմերի գումարը 46 սմ է ։Հաշվիր այդ ուղանկյան պարագիծը։
Լուծում
P=2.46=92սմ
Պատասխան 92սմ
Բ
Ուղանկյան պարագիծը 76 սմ է։Հաշվիր երկու կից կողմերի գումարը։
Լուծում
P=76:2=38սմ
Պատասխան 38սմ
Մաթեմատիկա
493
Ա
A վայրից հակադիիր ուղղությամբ միաժամանակ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։Շարժվելուց 1 ժամ հետո նրանց հեռավորությունը 200 կմ
Էր։Այդ պահին որքան էր անցել մեքենաներից յուրաքանչյուրը
եթե նրանցից մեկը անցել էր20կմ-ով ավելին քան մյուսը։
լուծում
200+20=220
220:2=110
110-20=90
Պատասխան
1=110կմ
2=90կմ
Բ
2 կմ հեռավորությունից իրար ընդառաջ դուրս եկան հեծանվորդն ու
Հետիոտնը։Երբ հանդիպեցին հետիոտն անցել էր 800մ -ով պակաս ճանպարհ,քան հեծանվորդը ։Հանդիպման պահին որքան ճանապարհ էր անցել հեծանվորդը։
Լուծում
2000+800=2800
2800:2=1400
1400-800=600
Պատասխան 600
494
170 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միմյանց ընդառաջ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա ։Որոշ ժամանակ անց նրանցից մեկն անցել էր 55կմ,իսկ մյուսը 65կմ։Որքան էր այդ պահին նրանց միջև հեռավորությունը
Լուծում
55+65=120
170-120=50
Պատասխան 50կմ
495
Ա
Ուղղանկյան երկու կից կողմերի գումարը 46 սմ է ։Հաշվիր այդ ուղանկյան պարագիծը։
Լուծում
P=2.46=92սմ
Պատասխան 92սմ
Բ
Ուղանկյան պարագիծը 76 սմ է։Հաշվիր երկու կից կողմերի գումարը։
Լուծում
P=76:2=38սմ
Պատասխան 38սմ
Christmas
The 25th of December is Christmas Day. People in Great Britain love this holiday very
much. It is their favourite holiday. They buy Christmas presents for their
family, they send Christmas cards to their relatives and friends. They
decorate the Christmas tree. It is bright and beautiful. They put their presents
under the tree. Children put their stockings on the chair or near their beds. At night
Santa Claus comes and puts presents in their stockings. The English like
to be with their family at Christmas. They gather together to celebrate it. They eat
Christmas pudding or Christmas cake. They have fun. All the English are
Վահագն Դավթյան «Իջնում է ձյունը, իջնում լույսի պես»
Իջնում է ձյունը, իջնում լույսի պես,
Իջնում է խոնարհ ու իջնում է հեզ,
Իջնում է, հալչում այտերին մանկան,
Մետաքսով զուգում անցնող աղջկան…
Իջնում է ձյունը, իջնում լույսի պես
Եվ այնքա՜ն-այնքա՜ն քնքշորեն մաղում,
Որ թվում է, թե այդքան մեղմ ու հեզ
Ոչ մի բան չկա արար աշխարհում…
Եվ վաղը, սակայն, երբ լինի գարուն,
Երբ դիպչի նրան համբույրն արևին
Նա պիտի հալչի, հոսի վարարուն,
Թռչի լեռներից, ժայռերը ձևի:
Անդունդների մեջ պիտի շառաչի,
Պիտի փրփրա, պիտի հառաչի,
Պիտի որոտա խոլ ամպրոպի պես
Այս ձյունը խոնարհ, ձյունը մեղմ ու հեզ…
Մայրենիի հաշվետվութթյուն
Զմրուխտ գարունն էր հյուր եկել բնությանը: Այգում ու անտառներում քաղցրահնչյուն երգում էին թռչունները: Արևը իր ջերմ ժպիտով ողջունում էր նորաբաց բողբոջներին: Բնությունը զարթոնք էր ապրում: Ծեր այգեպանն իր այգում մի փոքրիկ եղևնի տնկեց՝ հազիվ մեկ եղևնի
: Եղևնին նման էր կանաչ հանդերձ հագած, շփոթված երեխայի: Արևի շողերը հազիվ էին հասնում նրան: Մի մեծ, հզոր բարդի իր ճյուղերով փակել էր արևի ճանապարհը: Եղևնին տխրում էր արևի կարոտից: Նա բարձրահասակ բարդու ստվերի տակ իրեն զգում էր խեղճ ու անօգնական:
Մի օր էլ փոքրիկ եղևնին չդիմացավ ու սկսեց բարձրաձայն արտասվել: Հպարտ բարդին լսեց նրա լացի ձայնը ու հարցրեց.
-Ինչո՞ւ ես լաց լինում, այգեպանը լացկաններին չի սիրում:
-Ես լացկան չեմ, բայց արևի շողերը ինձ չեն հասնում եվ ես վախենում եմ, որ միշտ փոքրիկ կմնամ: Իսկ ես այնքա ՜ն եմ ուզում մեծանալ, գեղեցիկ ծառ դառնալ,-ասաց փոքրիկ եղևնին:
Բարդին արհամարհանքով վերևից քմծիծաղ տվեց.
-Մի քեզ նայի՛ր, քո թույլ ճյուղերին: Դու չես կարող մեծանալ: Իսկ հիմա ինձ նայի՛ր: Տե՛ս, թե որքան հզոր եմ ու ուժեղ: Եվ այնքան պիտի բարձրանամ, որ ճյուղերս երկինք հասցնեմ:
Փոքրիկ եղևնին ավելի կծկվեց ու ինքնամփոփ դարձավ: Այդպես անցավ գարունը, և եկավ շոգ ամառը: Բարդու սաղարթն ավելի փարթամացավ: Արևի ճառագայթները չէին կարողանում ճեղքել նրա հզոր ճյուղերը, որպեսզի հասնեն եղևնուն: Իսկ փոքրիկ եղևնին այնքա՜ն էր ուզում աճել ու մեծանալ:
Եղևնին կրկին սկսեց կամացուկ հեծկլտալ: Անպատկառ բարդին շրջվեց և գոռաց նրա վրա.
-Ի՞նչ ես նորից նվնվում:
Եղևնին լացակումած շշնջաց.
-Խնդրում եմ, խղճա՛ ինձ, մի քիչ բացի՛ր ճյուղերդ: Թող արևը ինձ էլ հասնի:
-Այդ էր պակաս, որ քեզ նման խղճուկի համար նեղացնեմ իմ ճյուղերին,-հոխորտաց բարդին:
Փոքրիկ եղևնին ձայնը կտրեց: Ամառն էլ անցավ ու եկավ ոսկեհեր աշունը: Բարդին աշնանային զգեստ հագավ: Նրա կանաչ-դեղին տերևները անհոգ խաղում էին իրար հետ: Բայց ահա խոր աշնան անսիրտ քամին պոկոտեց բարդու տերևներն ու ցաքուցրիվ շպրտեց դեսուդեն: Բարդին լրիվ մերկացավ ու սկսեց դողալ: Ալեհեր ձմեռն իր ցուրտ շնչով սառեցրեց ողջ բնությունը: Բարդին սարսռաց ցրտից ու նրա բնին արցունքի սառած բյուրեղներ երևացին: Բարդին նայեց փոքրիկ եղևնուն, որ դեռ կանաչ էր ու չէր մրսում:
-Խնդրում եմ, գրկի՛ր իմ բունը, թե չէ ես կմեռնեմ ցրտից,-հուսահատ աղերսեց բարդին:
-Երբ ես լալիս էի, դու ինձ չէիր օգնում: Երբ ես խնդրում էի, դու չէիր լսում իմ ձայնը: Բայց ես կօգնեմ քեզ: Չէ՞ որ մենք բոլորս մեր մայր բնության զավակներն ենք,-ասաց եղևնին:
Փոքրիկ եղևնու բարի սիրտը լցվեց խղճահարությամբ, և նա իր մատղաշ, կանաչ ճյուղերով փաթաթվեց ու գրկեց բարդու սառած բունը: