Բառասկզբում լսվող «է»-ն գրվում է «է» տառով, օրինակ՝ էջ, էակ, էկրան, էություն, էներգիա:
Բառամիջում գրվում է «է», եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ՝ լայնէկրան, լեկտրաէներգիա, մանրէ, ելևէջ…
Մնացած դեպքերում լսվող «է»-ն գրվում է «ե» տառով, օրինակ՝ վերելք, ոսկե, տասներկու, մեխակ…
Պետք է հիշել՝ բառասկզբում լսվում է «է», բայց գրվում է ե հետևյալ բառերում եմ, ես, ենք, եք, են:
Հիշել հետևյալ բառերի ուղղագրությունը՝ գոմեշ, առէջ, վայրէջք, մանրէ, ելևէջ: Որևէ, ինչևէ, երբևէ բայց՝ որևիցե, ինչևիցե, երբևիցե:
1. Լրացրե՛ք «ե» կամ «է»:
Լայնէկրան, հնեաբան, ծովեզր, վայրէջք, երփներանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան, որևիցե, գոմեշ, վերելակ, մեջք, բազմերանգ, երբևիցե, որևե, էջ, ամենաեժան, չէինք, էկրան, էջմիածին, չէմ, էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, հրեշ, նրբերշիկ, ամենաերկար, եգիպտացորեն, զարկերակ:
2. Բաց թողնված տեղերում գրիր է կամ ե:
Զարկերակ, սկզբից և թ, ստորերկրյա, հնեաբան (անհետացած հնագույն կենդանիների և բույսերի ուսումնասիրությամբ զբաղվող մարդ), երբևիցէ, որևե, էլեկտրաէներգիա, մանրէաբան, չէր ուզում, չեմ ուզում, կինոէկրան, ամենաեժան
3. Մարդկանց անուններ գրի՛ր, որոնք սկսվում են Ե-ով և Է-ով:
Երանուհի, Ելենա, Եղիշե, Եղիա, Եգոր, Եփրաքսիա, Երվանդ, Եթեր, Էլեն, Էրիկ, Էդմոնդ, Էդմոն, Էմիլ, Էրիկա, Էմմա:
4. Առաջադրանք 1-ից ընտրի՛ր 5 բառ և կազմի՛ր նախադասություններ:
Ես անցա ծովեզրով և տեսա դելֆին։
Ես երեկ էջմիածնում էի։
Մեր տան հեռուստացույցը լայնէկրան է։
Երեկ մեր դպրոցում ընդունվեց նորեկ երեխա։
Ես հեռուստացույցով տեսա հրեշի։
5. Առաջադրանք 1-ից ընտրի՛ր 10 բառ և կազմ՛իր բառակապակցություններ:
Էջանշան-կարմիր էջանշան։
Էջմիածին-գեղեցիկ էջմիածին։
Մեխակ-մեխակի հոտը շատ լավն է։
Չէմ-չեմ ուզում ուտել։
Լայնէկրան-Լայնէկրան հեռուստացույց։
Ծովեզր-գեղեցիկ ծովեզր։
Նորեկ- նորեկ երեխա։
Վայրէջք-վայրէջք կատարել։
Ամենաեժան-ամենաեժան գիրքը Սեմի տանն է։
Հրեշ-չար հրեշ։
6. Մեկական բառ կազմի՛ր՝ երգ, երանգ, եզր, եղբայր արմատները դնելով բառի սկզբում և վերջում:
Եղբայր-մորեղբայր։
Երգ-երգեր։
Եզր-ծովեզր։
Երանգ-երփներանգ։
Օրինակ` եփ-եփել, կիսաեփ
Բառասկզբում լսվող Օ-ն գրվում է Օ, օրինակ` օր, օրորոց, օդ, օձ, օգնություն, օրինակ:
Բառասկզբում լսվող Ո-ն գրվում է Ո տառով, օրինակ` որսորդ, որդի, ոզնի, ոգի, որդ:
Բառամիջում Օ տառ գրվում է, եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ`մեղմօրոր, անօրեն, շտապօգնություն, նմանօրինակ:
Մնացած բոլոր դեպքերում լսվող Օ-ն գրվում է Ո տառով, օրինակ` անորսալի, անորակ, եռոտանի…
Պետք է հիշել՝
Բառասկզբում լսվում է Օ, բայց գրվում է Ո հետևյալ բառերում՝ ով, ովքեր:
Հայերենում օտար լեզուներից փոխառած բառեր, որոնց սկզբում լսվում է Ո, բայց գրվում է Վո:
Օրինակ՝ վոլտ, վոկալ, Վոլգա….
Սրանցից պետք է տարբերել Ոդիսևս, Որմիզդուխտ բառերը, որտեղ լսվող Ո գրվում է Ո տառով:
Առաջադրանքներ
- Բաց թողնված տեղերում լրացրու ո կամ վո:
որբ, երկորյակ, արջավորս, հոգեորդի, զինոր , բանոր, անորակ, բարձրորակ, վալեյբոլ:
-
Բաց թողնված տեղերում լրացրու օ կամ ո:
ամենօրյա, ամանօրյա, անօրինական, հանրօգուտ, օրըստօրե, մեղմօրեն, մեղմորոր, հոգուտ, տնորեն, նախօրոք, շաբաթօրյակ, բացօթյա, պարզորոշ, արծաթազօծ: