Get me outta here!

Գործնական քերականություն

1. Գրիր տրված բառերի նույնարմատ հականիշ ածականները:

Անխռով-խռովկան
գեղեցիկ-տգեղ
բարձրակարգ-ցածրակարգ
խոտոր-ուղիղ
երերուն-հաստատուն
տարակուսելի-անկասկած
արտաքուստ-ներքուստ
անզարդ-զարդ
ամոթխած-համարձակ
աղմկոտ-լուռ
արատավոր-անթերի
քաղցրահամ-դառնահամ
ընչատեր-աղքատ
թեթևաբարո-բարիական
ժպտադեմ-խոժոռ
բարեգութ-անխիղճ
արդարացի-անարդար
վսեմաշուք-անշուք
լավագույն-վատագույն
նորագույն-հնագույն

2.  Խաղալիք, ընկեր, տուն, աղջիկ բառերը հոլովի´ր:

Ուղղական (ո՞վ, ի՞նչ)- Խաղալիք, ընկեր, տուն, աղջիկ

Սեռական (ո՞ւմ, ինչի՞)-Խաղալիքի, ընկերոջ, տան, աղջկա

Տրական (ո՞ւմ, ինչի՞ն)-Խաղալիքին, ընկերոջը, տանը, աղջկանը

Բացառական (ումի՞ց, ինչի՞ց)-Խաղալիքից, ընկերոջից, տնից, աղջկանից

Գործիական (ումո՞վ, ինչո՞վ)-Խաղալիքով, ընկերով, տնով, աղջկանով

Ներգոյական (ո՞ւմ մեջ, ինչո՞ւմ, ինչի՞ մեջ) – Խաղալիքի մեջ, ընկերոջ մեջ, տան մեջ, աղջկա մեջ

3. . Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչ ունեցող (պոչավոր) մի կենդանի էր գալիս:

Չգիտեի, որ այդքան զորություն ունեցող (զորավոր) հսկա ես:

Այդտեղ որսորդները երկու ոտք ունեցող (երկոտանի) զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը մի քիչ երկար (երկարավուն) էր, գույնն էլ՝ մի քիչ դեղին (դեղնավուն):

Իբրև հայր (հայրական)՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Որպես մտերիմ (մտերմիկ)՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Եղբոր նման (եղբայրաբար) օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Թշնամու նման (թշնամաբար) եք խոսում:

Հարցը իր (յուր) ձևով (յուրովի) լուծեց ու գնաց:

4. Կազմի´ր բառակապակցություններ՝  հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

Վերադառնալ ո՞ւր, ինչի՞ն: Տուն, երկիր, միտք, կարծիք:

Վերադառնալ տուն

Վերադառնալ երկիր

Վերադառնալ մտքերին

Վերադառնալ կարծիքին

Անրադառնալ ինչի՞ն, որտե՞ղ: Միտք, հայելի, ջրեր, ապակի, կարծիք:

Անրադառնալ մտքին

Անրադառնալ հայելուն

Անրադառնալ ջրին

Անրադառնալ ապակուն

Անրադառնալ կարծիքին

5.Գծիկները փոխարինի´ր ը կամ  ն հոդով:

Ժողովուրդները տարբերվում են իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով  ու սովորույթներով:

Ժողովուրդներն իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով  ու սովորույթներով են տարբերվում:

Աստղադիտակը դանիացի ապակեգործներն են ստեղծել:

Աստղադիտակը ստեղծել են  դանիացի ապակեգործները:

Եվրոպացիներն առաջին անգամ արևածաղիկը տեսան մեքսիկական պրերիաներում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: Արևածաղիկն առաջին անգամ եվրոպացիները տեսան մեքսիկական պրերիաներում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: Եվրոպացիները մեքսիկական պրերիաներում առաջին անգամ տեսան արևածաղիկը, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան:

Գառնիի սյունազարդ տաճարը (մ.թ. 77 թվական) Միհր աստծո պատվին է ստեղծվել: Գառնիի սյունազարդ տաճարը ստեղծվել է (մ.թ. 77 թվական) Միհր աստծո պատվին: Միհր աստծո պատվին է  ստեղծվել Գառնիի սյունազարդ տաճարը (մ.թ. 77 թվական):  Միհր աստծո պատվին Գառնիի սյունազարդ տաճարն է ստեղծվել (մ.թ. 77 թվական):

Տանը՝

1. Ընդգծված  բառերն  ու բառակապակցությունները փոխարինի՛ր համապատասխան ածականներով:

Օրինակ`

Երկրին մոտ տարածությունում  տիեզերանավի հանդիպեցին: — Երկրամերձ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին:

Հայոց աշխարհում Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշքով լի ու ձեռքով չկերտված կոթող կա: Դա Արարատն է՝ երկինք սլացող (երկնասլաց), մեկուսի լեռների (սարերի) զանգված՝ կոնի նմանվող (կոնի նման) զույգ գագաթներով: Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են: Մասիսի ժայռերով (քարերով) պատված գագաթը ծածկված է  հավերժական ձյունով:  Սիսի գագաթի (սարի) մասը նույնպես քարերով ծածկված (պատած) է : Լանջերը կտրտված են  ճառագայթի ձև ունեցող ձորակներով ու հեղեղատներով: Լանջերին խոտով առատ (խոտառատ) արոտներ ու թփուտներ կան, ներքևի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ: Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի: Մասիսը զերծ չի մնացել  բնության (ծարածքի) աղետներից: Նրա հյուսիս-արևելքի լանջի խորխորատը, հայտնի «Մասյաց վիհ» անունով, որ գագաթին մոտ (մերձ) մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

2. Տեքստի ածականներն ըստ անհրածեշտության դարձրո՛ւ բաղդատական կամ գերադրական աստիճանի (օգտվի՛ր ավելի առավել, պակաս,նվազ, ամենից բառերից ու ամենա-, (ա) գույն մասնիկներից):

Գիտությանը հայտնի շնաձկների 250 տեսակներից (ամենա)խոշորը կետաշնաձուկն է, որը կարող է մինչև 15 մ երկարություն ունենալ: Սպիտակ վիթխարի շնաձուկը (ամենա)փոքր է, կարող է ունենալ մինչև 11 մ երկարություն: Բայց դրա փոխարեն նա (առավել) սարսափելի է: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ շնաձկերի դեմ պայքարի (նվազ) արդյունավետ միջոցներ բացահայտելու համար քիմիական ավելի քան 70 միացություն փորձարկվեց: (առավել) Արդյունավետը քացախաթթվային  պղինձ պարունակող միացությունն էր. դրանով թունավորված շնաձուկն էլ չի հետաքրքրվում կերով: Բայց ատլանտյան շնաձկների վրա փոձարկված միջոցները (պակաս) արդյունավետ եղան խաղաղ օվկիանոսյան տեսակների դեմ օգտագործելիս (շնաձկների մի քանի տեսակների վրա դրանք ընդհանրապես ոչ մի ազդեցություն չունեցան):

3. Ստուգի՛ր՝ տրված բառաշարքերի բոլո՞ր  բառերն են ճիշտ գրված,և սխալներն ուղղի՛ր:

Ա. Թարգմանել, կարգ, մարգարիտ, պարգև, արգա (արքա), քրգջալ (քրքջալ), թարգմանություն, մարգարե:

Բ. Կարագ, թագավոր, ծագում, հոգի, ճրագ, օգնել, հաքնել (հագնել), սգավոր, նորոգել, մուգ, (կապույտ) ավաք (ավագ):

4. Ստուգի՛ր տրված բառաշարքերի բոլո՞ր բառերն են ճիշտ գրված, և սխալներն ուղղի՛ր:

Ա. Արդար, դրդել, զվարդ (զվարթ), արդյոք, որդի, արդյոք, բրդել, կարդալ, երդում, արդյունք, արդնանալ (արթնանալ), վաղորդյան, շքերդ (շքերթ), օրիորդ:

Բ. Ընդամենը, խնդիր, շանդահարել (շանթահարել), ընդունել, կենդանի, ընդհանուր,դադար, օդանցք, անօդևան (անօթևան), բացօդյա (բացօթյա):

  Մի նվերի պատմությաուն

 

Ամանորյա գիշերը ես չէի կարողանում քնել և անհամբեր սապսում էի իմ  նվերին բայց չէի հավատում ձմեռ պապիկին։Ես որոշեցի գնալ և նայել տոնածառի մոտ է արդյոք իմ  նվերը  ։Ես գնացի և տեսա մի տուփ , որի մեջ կար մեքենայի բանալի  ես այդ պահին արթնացա և դա երազ էր։Ես  հիշեցի , որ երազները իրականանում են և գնացի տոնածառի մոտ  իսկականից այնտեղ կար մեքենայի բանալի։Ես գնացի հայրիկիս և մայրիկիս սենյակ նրանց ասացի այդ պատմության մասին և նրանք ասացին , որ դա իրանք չեն արել և ես սկսեցի հավատալ ձմեռ պապիկին և գնացի քշելու իմ մեքենան։

Հայոց լեզու

1.Կազմի´ր բառակապակցություններ՝  հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

  1. Վերադառնալ ո՞ւր հարազատ երկիր, ինչի՞ն խոսակցությանը:   
  2. Տուն, երկիր, միտք, կարծիք:մեծ տուն ,հարազատ երկիր,հետաքրքիր միտք,անսպասելի կարծիք,
  3. Միտք, հայելի, ջրեր, ապակի, կարծիք: հետաքրքիր միտք,մաքուր հայելի,սառնորակ ջրերին,ջարդված ապակուն,անսպասելի կարծիք
  4. Անրադառնալ ինչի՞ն խոսաքցությանը, որտե՞ղ բակում:

2. Կազմի´ր բառակապակցություններ՝ հարցական դեր անունները փոխարինելով գոյականներով:

Դավաճանել ո՞ւմ կնոջը, ինչի՞ն երկրին:

Ուրանալ ո՞ւմ երեխային, ի՞նչ(ը) հայրենիքը:

3. Գտի´ր  Ա և Բ խմբերի բառերի բոլոր  հնարավոր  կապակցությունները:

Ա. Փարվել, գրկել, բռնել:

Բ. Թևը, երեխային, թևին, աղջկան, գլուխը, Արային, գլխին, Լուսինեին, մազերը, մորը, մազերին, գեղեցկուհուն:

 

4. Բացի և բացառությամբ կապերով և տրված բառերով կազմի ր հոմանիշ բառակապակցություններ:

Օրինակ`

Աղջիկ- բացի աղջկանից, բացառությամբ աղջկանից:

Ընկեր,բացի Ընկերոջից բացառությամբ Ընկերոջը

կին-բացի  կնոջից  բացառությամբ  կնոջից

Արման- բացի Արմանից բացառությամբ Արմանից

տեր-բացի տիրոջից բացառությամբ  տիրոջ

մարդիկ-բացի  մարդկանցից  բացառությամբ  մարդկանց

տղաներ-բացի   տղաներից բացառությամբ  տղաներից

կինո-բացի   կինոյից  բացառությամբ   կինոյի

արվեստ- բացի    արվեստից բացառությամբ   արվեստի

վարդեր-բացի    վարդերից բացառությամբ  վարդերի

մեղու-բացի մեղվից բացառությամբ  մեղվից

5. Ուշադրություն դարձրո´ւ ընդգծված բառերին և գրի՛ր, թե բառին ե՛րբ է ավելանում ը, ե՛րբ`  ն:  

Գործը վաղվան մի´ թող: Գործն է անմահ:Գործն անմահ է:

Ավելի քան հարյուր տարի նավը մնաց ծովի հատակին:  Նավն  ավելի քան հարյուր տարի սուզված մնաց:

Ուումնասիրում էր իրենց գյուղի բույսերը: Իրենց գյուղի բույսերն էր ուսումնասիրում:

Սիրտը գործում էր օր ու գիշեր: Սիրտն օր ու գիշեր գործում է:

Հետքերը տանում էին անտառ: Հետքերն  անտառ  էին տանում:

Աղեղնավորը ներկաներին սպառնում էր ու գոռգոռոմ: Աղեղնավորն  սպառնում էր  ներկաներին ու գոռգոռում:

Աղջիկը հավանաբար շտապում էր: Աղջիկն շտապում էր հավանաբար:

Գինին կարասներում էին պահում: Գինին էին պահում կարասներում:

 Տղան ցանկապատի վրայով թռավ: Տղան էր ցանկապատի վրայով թռչողը:

Եթե հաջորդ բառը սկսվում է ձայնավոր տառով ապա գրվում է ն

Մի օր մառանում

Մի օր մենք գնացել եինք  քաղաքից դուրս աշնանը։Մենք գտանք այդ տունը որը վարձել եինք և  այդ տան մոտակայքում կար մառան։Մենք ուսումնասիրեցինք տունը և որոշեցինք որ այտեղ պետք է մնանք մեկ շաբաթ։Մենք գնացինք մառան և այդ մառանը շատ մեծ էր  մենք ուսումնասիրեցին մառանը և այնտեղ կար կամպոտ,թթու,գինի և շատ ու շատ համով ուտելիքներ։Մենք ուզում եինք դուրս գալ և դուռը փակվեց մեր վրա ու մենք չեինք կարողանում բացել դուռը և մնացինք մեկ օր մառանում կերանք շատ ու շատ համով ուտելիքներ և հետո մենք կարողացանք բացել դուռը և գնացինք վայելելու մեր աշնանաին հանգիստը։

Կատարի՛ր առաջադրանքները.

 

  1. Յուրաքանչյուր շարքից մի բաղադրիչ ընտրի՛ր և կազմի՛ր բաղադրյալ բառեր: Նշի՛ր, թե ի՞նչ հնչյունափոխություն կատարվեց:
    ա) Խնդիր, ձույլ, ջուր, ոսկի, կին, թթու, պետ(ք), տարի:                                                                                                                բ) Մուր, անցք, մեծար, անի, ծին, ածո, շող, ային:

Խնդիր-խնդրագիրք

Ձույլ-մետաղաձույլ

ջուր-ջրամբար

ոսկի-ոսկեձույլ

կին-կնամեծար

թթու-թթվասեր

պետ-գնդապետ

տարի-տարեվերջ

2. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Խմբերը լրացրո՛ւ նոր բառերով:

Ա. Ծաղիկ, ուղի, լույս, բույր, պատ,մուկ:
Բ. Արևածաղիկ,ծաղկաբույր, ուղղաթիռ, ուղղանկյուն,դեղատուն:
Գ. Ծաղկանոց, ծաղկաստան, անծաղիկ, ուղղություն, ուղղել, անուղղելի,անկենդան:

3. Բառերի ընդհանուր արմատները գտի՛ր, գրի՛ր դրանց ուղիղ ձևերը և տրված բառերը բացատրի՛ր արմատների միջոցով:

Ա.Ելևէջ-ել-և-էջ

Իջևան-իջ

իջնել-իջ

վայրէջք-վայր-էջ

Բ.Բանբեր-բան-բեր

բանակռիվ-բան-կռիվ

բանաստեղծ-բան-ստեղծ

բանասեր-բան-սեր

Գ.Սնափառ-սին-փառք

սնամեջ-սին-մեջ

սնահավատ-սին-հավատ

սնապարծ-սին-պարծ

4. Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր, հաշվի՛ր, թե քանի՛արմատից և ածանցից է կազմված, և պարզի՛ր, թե բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ ընդհանրության հիման վրա է կազմված:

Օրինակ`
մթնկա- մթն(մութն) – կա-2 արմատ:
Բարեսրտություն- բարե (բարի-ա) սրտ (սիրտ) – ություն- 2 արմատ և 1ածանց:
Դժկամություն-դժ- կամ(ք) ություն- 1 արմատ և 2 ածանց:

Ա. Ծովահեն-Ծով-հեն-2 արմատ

լուսնկա-լուսն(լուսին)-կա-2 արմատ

ընձուղտ-ինձ-ուղտ-2 արմատ

նավահանգիստ-նավ-հանգիստ-2 արմատ

գիսաստղ-գես-աստղ-2 արմատ

գիտարշավ-գիտ-արշավ-2 արմատ

բախտակից-բախտ-կից-2 արմատ

ճերմակաթույր-ճերմակ-թույր-2 արմատ

կամազուրկ-կամք-զուրք-2 արմատ

Բ. Մաքրահնչյուն-մաքուր-հունչ-յուն-2 արմատ 1 ածանց

ռմբարկու-ռումբ-արկ-ու-2 արմատ 1 ածանց

վրիժառու-վրեժ-առ-ու-2 արմատ 1 ածանց

կառավարիչ-կառ-վար-իչ-2 արմատ 1 ածանց

կուսակցություն-կուս-կից-ություն-2 արմատ 1 ածանց

անկանխակալ-ան-կանխ-կալ-2 արմատ 1 ածանց

աղմկարարություն-աղմուկ-արար-ություն-2 արմատ 1 ածանց

բանաստեղծություն-բան-ստեղծ-ություն-2 արմատ 1 ածանց

կարգադրիչ-կարգ-դիր-իչ-2 արմատ 1 ածանց

Գ. Բառարանային-բառ-արան-ային-1 արմատ 2 ածանց

անմտություն-ան-միտ-ություն-1 արմատ 2 ածանց

դժբախտություն-դժ-բախտ-ություն-1 արմատ 2 ածանց

հակագիտական-հակ-գիտ-ական-1 արմատ 2 ածանց

տկարություն-տ-կար-ություն-1 արմատ 2 ածանց

գրչակ-գիր-չ-ակ-1 արմատ 2 ածանց

(ապաշնորհ գրող),

գրականություն-գիր-ական-ություն-1 արմատ 2 ածանց։

5. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց առաջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի վերջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:

Օրինակ`
զովաշունչ- շնչասպառ:
Մեղմահունչ-հնչադիրք

ուղղաձիգ-ձգաթել

դեղաբույս-բուսակեր

աղեկտուր-կտրակալ

տանտեր-տերհայր

Հայոց լեզու

  1. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ:
    Բառերն ըստ կազմության լինում են պարզ և բաղադրյալ:
    Բաղադրյալ բառերի բաղադրիչներ լինում են արմատներն ու ացծանցները:
    Միայն արմատներով, առանց ածանցի, կազմված բաղադրյալ բառերը բաղադրյալ  են:
    Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը բարդածանցավոր են:
    Բարդածանցավոր են այն բաղադրյալ բառերը, որոնք կազմված են արմատով և ածանցով :

    2. Կետերը փոխարինի՛ր տրված ամենահարմար հոմանիշով:

    Հույն փիլիսոփա Պյութագորասը սիրով…(գործակցում, ընկերակցում, մասնակցում) էր օլիմպիական (մրցումներին, խաղերին, մրցամարտերին) ու ատլետիկական … (զանազան, տարբեր, ուրիշ) մրցումների: Երկու անգամ նա…(արժանի է եղել, արժանի է դարձել, արժանացել է) դափնեպսակի՝ կռվամարտում … (հաղթանակելու,հաղթելու, նվաճելու) համար: Երբ նրան հարցրել էին այդ …(տարօրինակ, անսավոր, անօրինակ) հրապուրանքի պատճառը, նա պատասխանել էր. «Եթե գիտական պարապմունքների ընթացքում…(ընդհատում, դադար, ընդմիջում, դասամիջոց) չանենք, հոգնած գլխում ոչ մի (թանկարժեք, արժեքավոր) միտք չի ծնվի»:

3. Տրված դարձվածքներով նախադասություններ կազմի՛ր:
Աչքերով ուտել, խելքը ուտել, լույս աշխարհ գալ, գիշերը ցերեկ անել, գլխի ընկնել, ծակուծուկ մտնել:

Նա հեռվից հեռու աչքեևրով կերավ ծիրանը։
Նարեկը կերավ ընկերոջ խելքը կասկած քցելով նրա հոգում։
Երեկ  լույս աշխարհ եկավ մի տղա։
Այնքան եր գիշերը ցերեկ արել որ չգիտեր օր ու ամսաթիվ։
Ես գլխի ընկա որ Սեմը անկընկալ է պատրաստել։
Մուկը մտել էր ծակուծուկը քչփորում էր

4. Տրված կապերով կազմի՛ր նախադասություններ: Ո՞ր հարցին են պատասխանում դրանց հետ գործածվող գոյականները:

Աղջիկը ուներ երևի պես փայլող աչքեր։

Ես Նարեկի հետ գնացի ֆուտբոլի

Երեկ մենք զբոսնում եինք առանց Սեմի հետ որովհետև Սեմը չեր եկել դպրոց

Ես նստել էի աթոռի վրա

Ես սովորում եմ իմ համար:

5. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (տրական հոլովով):

Ընկեր-Ընկերոջը, եղբայր-եղբորը, մարդ-մարդուն, մարդկություն-մարկությանը, խոսք-խոսքին, գործ-գործին, վերադարձ-վերադարձին:

Հավատալ ո՞ւմ : Հավատալ ինչի՞ն:

6. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (բացառական հոլովով):

Ընկեր-ընկերոջից, եղբայր-եղբորից, մարդիկ-մարդկանցից, հանդիպում-հանդիպումից, զրույց-զրույցից, հարցուփորձ-հարցուփորձից:

Խուսափել ումի՞ց: Խուսափել ինչի՞ց:

7. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (գործիական հոլովով):

Երեխա-երեխայով, աշակերտներ-աշակերտներով, ընկերներ-ընկերներով, գրականություն-գրականությունով, մեքենա-մեքենայով, սպորտ-սպորտով:

Տարվել ումո՞վ: Հետաքրքրվել ինչո՞վ:

Հայոց լեզու

  1.  Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ: Երկրագնդի վրա կիանքը հավանաբար ծովում է սկզբնավորվել: Ու թեև զարգացման միլիոնավոր տարիներ են անցել, հիմա մարդու մարմնի հյսվածքները ողողվում են աղային լուծույթով, որն իր բաղադրությամբ շատ նման է ծովի ջրին: Դրանք անհրաժեշտ են նյութափոխության և օրգանիզմի ամբողջ գործընթացի համար: Բայց ջուրը միայն օրգանիզմի առողջ և արդյունավետ գործունեությանն է նպաստում: Ծովն ինքնին սննդանյութերի աղբյուր է: Վերջապես նաև ջրային ճանապարհների մասին հիշենք:
  2. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր (արմատն ի՞նչ փոփոխության է ենթարկվում):
    Օրինակ`
    սառ- սարսռոտ, սարսռալ, սարսռազդու:

    Թիռ-թռթռալ,թրթիռ բառ-բառեր,բարբառ,բառբառոս գիռ-գրգիռ,գռգռոց,գռգռալ, մուռ ,մամուռ,մռմուռ:
  3. Ընդգծված բարդ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով: Ալպինիզմ մարձաձևն -մարզման ձևն իր անունն ստացել է եվրոպական-եվրոպայում գտնվող  հայտնի լեռնազանգվածից-լեռնային զանգվածից: 1786 թվականին շվեյցարացի -Շվեցարիայում բնակվող երկու ճանապարհորդներ բարձրացան նրա ամենաբարձր -շատ բարձր գագաթներից մեկը՝ Մոնբլանը: Այդ թվականն էլ համարվում է լեռնային-լեռներում գտնվող այդ սպորտի ծննդյան տարին:
  4. Տրված կապերով կազմի՛ր նախադասություններ: Ո՞ր հարցին են պատասխանում դրանց հետ գործածվող գոյականները. Արեգակիչ-ինչի պես փայլող աչքեր ունի, Ես զբոսնում եմ ամեն օր Նարեկի-ում հետ, Ես պարկում եմ բազմոցի-ինչի վրա, Ես երեկ իմ մայրիկի-ում համար գնեցի հեռախոս:
  5. Տրված տեքստում ընդգծի´ր այն գոյականները, որոնք հոգնակի պիտի լինեն: Հայաստանում հանդիպում է նաև արագիլի սև տեսակը, որի փետրավորումը սև  է, որովայնը`սպիտակ, կտուցն ու ոտքը` կարմիր: Հանդիպում է Իջևանի շրջանի անտառում: Չափազանց հազվագույտ չվող թռչուն է: Բնադրում է ծառի վրա, գետի հովտում և ճահճուտում: Խուսափում է մարդուց և մարդկային շինությունից, նախընտրում է անտառի խուլ անկյունը: Չափազանց զգույշ թռչուն է: Որպես սակավաթիվ տեսակ՝ պահպանվում է օրենքով:Տանը՝
  6. Կազմի՛ր նախադասություններ՝ հետևյալ բառերը գործածելով տրական հոլովով. բանաստեղծ, հուշ, հարազատ, ոսկերիչ, հեքիաթ, Արագած, դերասան, հոգի:
  7. Կազմի՛ր նախադասություններ՝ հետևյալ բառերը գործածելով հայցական հոլովով. սաղարթ, շարական, ալոճենի, թագավոր, պարապմունք, Հասմիկ:
  8. Կազմի՛ր նախադասություններ՝ հետևյալ բառերը գործածելով բացառական հոլովով. մանրանկար, հայր, դաշտ, պատուհան,աղբյուր, երկինք:
  9. Կազմի՛ր նախադասություններ հետևյալ բառերը գործածելով գործիական հոլովով. գիրք, անուն, ճանապարհ, քաջություն, արյուն, շարժում, քույր, ծաղիկ:
  10. Կազմի՛ր նախադասություններ հետևյալ բառերը գործածելով ներգոյական հոլովով. Անտոնիո, հրապարակ, Մալաթիա, տարի, տասնօրյակ, ժամ, բացատ, գիրք:

 

Առաջադրանքներ

1. Փակագծերում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Բնության մեջ համատարած լռություն (լռել) չկա:

 

Աղմուկը կարող է հիշողության (հիշել) կորստի (կորչել) պատճառ դառնալ:

Աշխատող (աշխատել) հոգնած  մարդու վրա ազդում է քաղաքային անց ու դարձի (երթալ ու գալ) աղմուկը, բարձրաձայն խոսքը (խոսել):

Կա ենթադրություն (ենթադրել), որ ջուրը ոչ միայն Երկրի, այլ նաև ուրիշ մոլորակների  (մոլորել) վրա է շատ:

Ֆիզիոլոգները (մարդու մասին գիտությամբ զբաղվող) վկայում են, որ մարդկանց մարմնի յոթանասուն տոկոսը ջրից է բաղկացած:

Բժշկության խորրդանիշը (խորհուրդը նշել) եղել և մնում է օձը:

2. Փակագծում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Եֆրեմովի «Անդրոմեդի միգամածությունը» ֆանտաստիկական վեպում պատմում է մի խումբ տիեզերագնացների (տիեզերք գնալ) հեռավոր միջաստղային ճանապարհի (ճանապարհորդել) մասին: Նրանց աստղաթիռի արագությունը (արագ) շատ մոտ է լույսի արագությանը(արագ), և ժամանակը երկրայինի համեմատ (համեմատել) շատ դանդաղ է շարժվում: Տիեզերագնացները գալակտիկայի ամենահեռավոր շրջաններին հասնելու առաջադրանք (առաջադրել) ունեն: Պիտի հասնեն այն աստղին, որի մոլորակներից (մոլորել) մեկի վրա, ըստ որոշ ենթադրություն (ենթադրել) մեզ նման մարդիկ են բնակվում: Ինչպիսի՜ն կլինի ամբողջ մարդկության  ցնծումը (ցնծալ), երբ նրանք վերադառնան ու այլ աշխարհի մարդկանցից ողջույն բերեն:

3.Տրված բառերը տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն՝ համապատասխանեցնելով նախադասություններին:

Նախօրոք, շնորհք, մեհյան, ներողություն, խոչընդոտող, նրբանկատ:

Այնքան շատ են  խոչընդոտողները ու խանգարողները, որ էլ ոչինչ չեմ ուզում անել:

Դե՛, ցո՛ւյց տուր  շնորհքդ թող տեսնեն, թե ինչեր ես անում:

Նախօրոք ամեն ինչ պատրաստել էր, որ հետո իրար չխառնվեր:

Նրբանկատ մանր-մունր հոգսերով է տարվել ու մոռացել մեր պայմանը:

Ներողություն խնդրեց ու հանգիստ դուրս եկավ. կարծես ոչինչ չէր եղել:

Հեթանոսական մեհյան տեղում է կառուցվել այս տաճարը:

Շատ շնորհքով մարդ է. երբեք ընկերներիս մոտ ինձ դիտողություն չի անում:

4. Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր համապատասխան հոլովով:

…(Նյու Յորքի) բնակիչները զարմանքով դիտում էին 19-ամյա մի … (ուսանողի), որը սիրալիր … (ժպիտով) սեղմում էր մի մեծ հանրախանութ մտնող բոլոր … (այցելուների) ձեռքերը: Այդ … (ձևով) 8643-րդ … (հաճախորդին ) … (ողջունելուց) հետո նա վեր պարզեց կապտած ձեռքը և բացականչեց.

-Ուռա´: Ռուզվելտի … (ռեկորդը) գերազանցեցի:

Հավանաբար…(քչերին) է հայտնի, որ 1907…(թվականին) Սպիտակ…(տուն տան) մի…(ընդունելության) ժամանակ…(ԱՄՆ-ի) այն ժամանակվա նախագահը սեղմել էր 8513…(մարդու) ձեռք:

5. Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր համապատասխան հոլովով:

Երբեմն…(ծովից) լույս է դուրս գալիս: Այն դիտվում է մակերեսային տաք… (ջրերերի)՝…(ալիքների) կապտականաչավուն…(լուսարձակման)…(տեսքով): Ծովային…(լուսարձակուման) գլխավոր աղբյուրը միաբջիջ օրգանիզմներն են, որոնք ինչպես…(բույսերի), այնպես էլ…(կենդանիների) հատկություն ունեն: Նրանք…(արևային) էներգիան լուսային…(էներգիայի) վերածելու բացառիկ ունակություն ունեն: Քիմիական բարդ…(ռեակցիայի)… (հետևանքով) առաջանում է «սառը» լուսարձակում, որը չի ուղեկցվում… (ջերմություն ջերմային)…(արտադրությունով):

6. Փորձի´ր բացատրել, թե ի´նչ են ցույց տալիս գործիական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

Ծերուկը երկաթե ձողով գրում էր կավե սալիկի վրա:

Արտում մի մարդ կար, որ խոտ էր քաղում մանգաղով:

Բահով էր փորել այդ հսկա փոսը:

Այն նկարը կարծես թութակի պոչով է նկարել:

Ուզում ես այս ամուր պատը փոքր քլունգով քանդե՞լ:

Տաբատի վրայի բիծը սպունգով ու օճառով մաքրեց:

7. Փորձի´ր բացատրել, թե ի՞չ են ցույց տալիս տրական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

Վերջապես մոտենում ենք տաճարին:

Զանազան ուտեստներով զարդարված սկուտեղը մատուցեց հյուրին

Աթոռներ չկային. Սեղանը մոտեցրեց բազմոցին:

Շատ տարիներ հետո հասավ փնտրած ամրոցին:

Ձեռքի բաժակը տվեց հորը:

Ուզում էր լարի ծայրը հասցնել սյունին:

Skip to toolbar