1)Արտահայտությունը ձևափոխե՛ք կատարյալ տեսքի բազմանդամի.

ա) (a − b)² + (a + b)² =a²-2ab+b² + a²+2ab+b²=2a²-2b²

բ) (x − 3)² + (x − 2)(x − 4) =x²-6x+9+x²-4x-2x+8=2x²-12x+17

գ) (2x − y )² + 4x(y − x) =4.x²-4xy+y²+4xy-4.x²=y²

դ) (a + b)² + a(a + b) + (a − b)² =a²+2ab+b²+a²+ab+a²-2ab+b²=3a²+ab+2b²

2)Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք թիվ, որպեսզի հնարավոր լինի օգտագործել գումարի և
տարբերության քառակուսու բանաձևերը.

ա) x² − 12x + 36

բ) x²+ 10x + 25

գ) a² + 20a + 100

դ) 9p² − 6p + 1

ե) y² + y + 1+y

զ) 4a⁴ − 12a² + 9

3)C և D տառերի փոխարեն ընտրեք այնպիսի միանդամներ, որ տեղի ունենա հավասարությունը․

ա)(a — 2)² = a² — 4a + 4

բ)(2x— y)² = 4x² — 4xy + y²

գ)(3m — 2n)² = 9m² — 12mn + 4n²

դ)(-4p+ 3q)² = D — 24pq + 9q²

Լրացուցիչ աշխատանք.

1)Աստղանիշների փոխարեն գրե՛ք միանդամներ, որպեսզի ստացվի ճիշտ հավասարություն.

ա)(x — 2y)² = x² — * + 4y²

բ)(2x — *)² = * — 4x + 1

գ)(* — 1)² = * — 8x³ + 1

դ)(5x² — *)² = * — 20x³ + *

ե)(* — y)² = x² — * + *

զ)(* — 5x)² = 4a⁴ — * + *

2)C և D տառերի փոխարեն ընտրեք այնպիսի միանդամներ, որ տեղի ունենա հավասարությունը․

ա)(a + b)² =a² + 2ab + b²

բ)(2x + y)² =4x² + 4xy + y²

գ)(2n + 3m)² = 4n² + 12mn + 9m²

դ)(3p + 5q)² = 9p² + 30pq + 25q²

Տարբերության քառակուսու բանաձևը՝

(a-b)²=a²-2ab+b²

Երկու թվերի տարբերության քառակուսին հավասար է առաջին թվի քառակուսուց հանած առաջին և երկրորդ թվերի արտադրյալի կրկնապատիկը, գումարած երկրորդ թվի քառակուսին՝

(a-b)²=(a-b)⋅(a-b)=a⋅a-a⋅b-b⋅a+b⋅b=a²-ab-ba+b²=a²-2ab+b²

Առաջադրանքներ․

1)Արտահայտությունը ձևափոխե՛ք կատարյալ տեսքով բազմանդամի.

ա)(a − b)² =a²-2ab+b²

բ)(x − 3)² =x²-2.x.3+3²=x²-6x+9

գ)(1 − m)² =1-2m+m²

դ)(a − b²)² =a²-2.a.b²+b⁴

ե)(x³ − y)² =x⁶-2.x³.y+y²

զ)(m³ − n²)² =m⁶-2.m³.n²+n⁴

է) (x − 1)² =x²-2.x+1

ը) (5b − 2)² =25b²-2.5b.2+4=25b²-20b+4

2)Բազմանդամը ներկայացրեք տարբերության քառակուսու տեսքով․

ա)9m² — 6m + 1 =(3m-1)²

բ)25 — 30c + 9c² =(5-3c)²

գ)16p² — 56pq + 49q² =(4p+7q)²

դ)16 + 9x⁶ — 24x³ =(4-3x³)²

Լրացուցիչ աշխատանք․

1)Արտահայտությունը ձևափոխե՛ք կատարյալ տեսքով բազմանդամի.

ա) (b − a)² =b²-2ba+a²

բ) (z − 2t)² =z²-4zt+4t²

գ) (3x − 7y)² =9x²-2.3x.7y+49y²

դ) (m − 4)² =m²-8m+16

ե) (2b − 5)² =4b²-20b+25

զ) (4 − 3a)² =16-24a+9a²

1)AB և CD ուղիղները հատվել են MN ուղղով։ Նշեք․

ա)խաչադիր անկյունների երկու զույգ

<AKP=<DPK

<BKP=<CPK

բ)համապատասխան անկյունների երկու զույգ

<AKM=<CPN

<BKM=DPK

գ)միակողմանի անկյունների երկու զույգ

<CPK=<AKP

2)Տրված է a||b: Գտեք <2-ը։

180-56=124

3)Տրված է a||b, <2-ը երկու անգամ փոքր է <1-ից։ Գտեք <2-ը։

x+2x=180

x=60

<2=60

<1=120

4)Երկու զուգահեռ ուղիղ հատողով հատելիս միակողմանի անկյունների տարբերությունը 20^o է։ Գտեք այդ անկյունները։

x+x-20=180

2x=200

x=100

x-20=80

5)Տրված է DE||BC, BD=DE: Գտեք <EBC -ն, եթե <ADE=50^o :

<BDE=180-50=130

<DBE=<DEB=25

<EBC=<BED=25

Տեսական մասը կրկնեք այստեղ․

Առաջադրանքներ․

1)Ըստ գծագրերի տվյալների պարզել a և b ուղիղները զուգահե՞ռ են:

ա)

Ոչ

բ)

Այո

գ)

Այո

դ)

Այո

ե)

Ոչ

2)Գծագրում m II k, գտնել <1, <2, <3-ը։

<1=132

<2=132

<3=132

3)Գծագրում a II b, գտնել <1, <2, <3-ը։

<1=65

<2=115

<3=65

4)Տրված է a II b, <1 + <2 = 250^O : Գտնել <3-ը։

180-125=55

<3=55

1. Գրիր տրված բառերի նույնարմատ հականիշ ածականները:

Անխռով-խռովկան
գեղեցիկ-տգեղ
բարձրակարգ-ցածրակարգ
խոտոր-ուղիղ
երերուն-հաստատուն
տարակուսելի-անկասկած
արտաքուստ-ներքուստ
անզարդ-զարդ
ամոթխած-համարձակ
աղմկոտ-լուռ
արատավոր-անթերի
քաղցրահամ-դառնահամ
ընչատեր-աղքատ
թեթևաբարո-բարիական
ժպտադեմ-խոժոռ
բարեգութ-անխիղճ
արդարացի-անարդար
վսեմաշուք-անշուք
լավագույն-վատագույն
նորագույն-հնագույն

2.  Խաղալիք, ընկեր, տուն, աղջիկ բառերը հոլովի´ր:

3. . Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

4. Կազմի´ր բառակապակցություններ՝  հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

5.Գծիկները փոխարինի´ր ը կամ  ն հոդով:

Տանը՝

1. Ընդգծված  բառերն  ու բառակապակցությունները փոխարինի՛ր համապատասխան ածականներով:

Օրինակ`

Երկրին մոտ տարածությունում  տիեզերանավի հանդիպեցին: — Երկրամերձ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին:

Հայոց աշխարհում Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշքով լի ու ձեռքով չկերտված կոթող կա: Դա Արարատն է՝ երկինք սլացող (երկնասլաց), մեկուսի լեռների (սարերի) զանգված՝ կոնի նմանվող (կոնի նման) զույգ գագաթներով: Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են: Մասիսի ժայռերով (քարերով) պատված գագաթը ծածկված է  հավերժական ձյունով:  Սիսի գագաթի (սարի) մասը նույնպես քարերով ծածկված (պատած) է : Լանջերը կտրտված են  ճառագայթի ձև ունեցող ձորակներով ու հեղեղատներով: Լանջերին խոտով առատ (խոտառատ) արոտներ ու թփուտներ կան, ներքևի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ: Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի: Մասիսը զերծ չի մնացել  բնության (ծարածքի) աղետներից: Նրա հյուսիս-արևելքի լանջի խորխորատը, հայտնի «Մասյաց վիհ» անունով, որ գագաթին մոտ (մերձ) մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

2. Տեքստի ածականներն ըստ անհրածեշտության դարձրո՛ւ բաղդատական կամ գերադրական աստիճանի (օգտվի՛ր ավելի առավել, պակաս,նվազ, ամենից բառերից ու ամենա-, (ա) գույն մասնիկներից):

Գիտությանը հայտնի շնաձկների 250 տեսակներից (ամենա)խոշորը կետաշնաձուկն է, որը կարող է մինչև 15 մ երկարություն ունենալ: Սպիտակ վիթխարի շնաձուկը (ամենա)փոքր է, կարող է ունենալ մինչև 11 մ երկարություն: Բայց դրա փոխարեն նա (առավել) սարսափելի է: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ շնաձկերի դեմ պայքարի (նվազ) արդյունավետ միջոցներ բացահայտելու համար քիմիական ավելի քան 70 միացություն փորձարկվեց: (առավել) Արդյունավետը քացախաթթվային  պղինձ պարունակող միացությունն էր. դրանով թունավորված շնաձուկն էլ չի հետաքրքրվում կերով: Բայց ատլանտյան շնաձկների վրա փոձարկված միջոցները (պակաս) արդյունավետ եղան խաղաղ օվկիանոսյան տեսակների դեմ օգտագործելիս (շնաձկների մի քանի տեսակների վրա դրանք ընդհանրապես ոչ մի ազդեցություն չունեցան):

3. Ստուգի՛ր՝ տրված բառաշարքերի բոլո՞ր  բառերն են ճիշտ գրված,և սխալներն ուղղի՛ր: